Γράφει ο Πάνος Σκουρολιάκος*   Ιλιγγιώδεις  είναι οι τεχνολογικές εξελίξεις που ζούμε αυτές τις δυό τρείς δεκαετίες. Με ταχύτητα φωτός η τεχνολογία μας εφοδίασε με κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές, ψηφιακές μορφές ακρόασης,  θέασης  και ένα σωρό άλλες «πολυτέλειες». Η  υπερπαραγωγή των ψηφιακών μορφών ακρόασης, τα cd δηλαδή,  που προσφέρονται δωρεάν  με οποιοδήποτε προϊόν, από εφημερίδα έως εσώρουχα, τα κατέστησαν τον  αδιαμφισβήτητο κυρίαρχο  της αγοράς. Να όμως που αργά αλλά σταθερά, βρίσκουν μπροστά τους έναν   πρόγονό τους που επιστρέφει απειλητικά. Αυτός ο όχι και τόσο μακρινός πρόγονος, δεν είναι άλλος από το βινύλιο. Οι φανατικοί θαυμαστές του,  υποστηρίζουν πως εκείνο το μαύρο δισκάκι που έμπαινε στα πικαπ των παλιότερων εποχών και ζωντάνευε τα νεανικά πάρτι  αλλά και τα  οικογενειακά γλέντια, είναι  ένα προϊόν χειροποίητο, άρα έμψυχο. Επιμένουν πως ο ψηφιακός ήχος ενός cd, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποδώσει τον ζεστό και οικείο ήχο του βινυλίου. Η αλήθεια είναι πως  η ψηφιακή μορφή μουσικής ακρόασης,  γεννήθηκε  σε μια εποχή όπου το γρήγορο και  το άμεσο  στην πληροφορία…

Καμιά φορά στις κοινωνίες εκείνοι που επιπλέουν και μεγαλουργούν  δεν είναι πάντα οι άριστοι. Στις κοινωνίες, τις εξουσίες, τις μικρές η μεγάλες παρέες, δεν είναι λίγες οι φορές, που  κυριαρχούν άνθρωποι που απλώς  πιάνουν το σφυγμό της  εποχής. Όπως στην περιοχή του θεάτρου κατά την αρχαιότητα, όπου  ο ελάσσων κωμικός  θεατρικός ποιητής διαμόρφωσε άμεσα την παγκόσμια θεατρογραφία. Ο μείζων ήταν ο Αριστοφάνης. Ο ελάσσων (σε σχέση με τον Αριστοφάνη ελάσσων) ήταν ο Μένανδρος. Ο Αριστοφάνης δημιούργησε σε εποχή όπου η Αθηναϊκή Δημοκρατία ήταν ακόμη  ακμαία. Έκφρασε λοιπόν μέσα από τα έργα του τη λειτουργία της. Με τον χορό ( Δήμο-Πολίτες- Αμεσοδημοκρατικούς Βουλευτές), τη θεματογραφία του και τον καθαρά προσωπικό συγγραφικό  τρόπο διαχείρισης του υλικού του.  Ο Μένανδρος μεσουρανεί και ως κατ εξοχήν εκπρόσωπος της «Νέας Κωμωδίας» όταν η δημοκρατία είναι παρελθόν, όταν  έχει παρέλθει  ο χρυσούς αιών και της Αθήνας,  αλλά και του αρχαιοελληνικού δράματος. Τα θέματά του δεν αφορούν τον Δήμο πια, αλλά περιορίζονται σε περιοχές  ιδιωτικών υποθέσεων. Οι ήρωες του δεν αντιπροσωπεύουν τους πολίτες αλλά είναι ξεχωριστές προσωπικότητες που εκπροσωπούν μόνο τον εαυτό τους.  Ο Μένανδρος πατάει βέβαια στον μέγιστο Αριστοφάνη αλλά μετατρέπει  τους  οικουμενικούς ρόλους σε καθημερινούς ανθρώπινους χαρακτήρες. Και οι δύο κωμικοί ποιητές σε διαφορετικές εποχές…

Γράφει ο Πάνος Σκουρολιακος*     Το υλικό με το οποίο δημιουργούν οι άνθρωποι της τέχνης και ιδιαιτέρως αυτοί που διακονούν τον γραπτό λόγο, υπάρχει εντός τους. Είναι το τάλαντο, οι εμπειρίες, οι παρατηρήσεις, οι σκέψεις και τα διαβάσματά τους. Οι αφορμές όμως που ανοίγουν τη στρόφιγγα της δημιουργίας ενός έργου τέχνης, μπορεί συχνά να είναι ασήμαντες  ή και τυχαίες. Γνωστές είναι οι «αφορμές» για πολλούς μεγάλους του πνεύματος που διέπρεψαν στο παρελθόν.  Ενδιαφέρον όμως έχουν και πιο ταπεινές, ή άγνωστες περιπτώσεις. Συζητώντας λοιπόν κάποτε η λαϊκή τραγουδίστρια Καίτη Γκραίη με τον Βασίλη Τσιτσάνη,  του περιέγραψε τα δύσκολα παιδικά της χρόνια. Τότε που ήταν αναγκασμένη να εργάζεται  σαν υπηρέτρια σε κάποιο σπίτι. Σε μια αποστροφή του λόγου της είπε: «Άστα Βασίλη μου τα ξένα χέρια είναι δυστυχία».  Μετά από αυτή τη συνάντηση η Γκραίη γύρισε  σπίτι της. Σε λίγο χτυπάει το τηλέφωνο. Ήταν ο Τσιτσάνης. «Έκανα ένα τραγούδι για τη ζωή σου».  Αυτή  τη ζωή, που έδωσε την αφορμή  να γραφτούν  «Τα ξένα χέρια», ένα από τα πιο σπουδαία λαϊκά τραγούδια. Ο ποιητής Γιώργος Μαρκόπουλος, φοιτητής ών,  εξεταζόταν  σε ένα μάθημα, στην Βιομηχανική Πειραιώς. Έγραφε, στην γνωστή κόλα των εξετάσεων με την σφραγίδα του ιδρύματος , στην πρώτη σελίδα πάνω…

Γράφει ο Πάνος Σκουρολιάκος* Ήταν ένα παιδί  που στα οχτώ του χρόνια έπαιζε κλαρινέτο στην μπάντα της γενέτειρας του, στη Λεμεσό, ο Μάριος Τόκας.   Είχε παραδώσει στον κόσμο της μουσικής, την ύπαρξή του ολόκληρη.  Αγαπούσε  την Κύπρο παράφορα και λάτρευε την δημοτική της μουσική παράδοση.  Η  γενιά του έλεγε, ήταν η τελευταία που είχε ακούσματα από γάμους, και γλέντια με αυτήν τη μουσική. Η γενιά του ήταν η τελευταία που γνώρισε την πατρίδα της ενιαία και αδιαίρετη. Η εισβολή του ¨74 τον βρήκε να υπηρετεί τη θητεία του. Πολέμησε τριάντα επτά  μήνες. Όσοι   έχουν   γευτεί  την τρυφερότητά της μουσικής του,  συλλογίζονται  πως μόνο ένας δημιουργός που έχει καταβάλει  επώδυνα  λύτρα  ελευθερίας  μπορεί να υμνήσει τόσο υπέροχα τη ζωή, την αγάπη, τον έρωτα. Τα τραγούδια του, ήταν κοσμαγάπητα. Θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως «σουξέ». Ήσαν  όμως αποτέλεσμα   μακράς καλλιτεχνικής διαδικασίας αλλά και επιλογής. Ο ίδιος έλεγε πως θα ήθελε τα τραγούδια του να προχωρούν στο δρόμο πριν από αυτόν. Δεν ήθελε να είναι εκείνος ο δημιουργός που σέρνει πίσω του τα δημιουργήματά του. Ο Μάριος Τόκας,  ήταν εσωστρεφής. Όπως και πολλοί της γενιάς του που ο πόλεμος τους βρήκε στην πρώτη  νιότη τους. Τότε που οι συνομήλικοι  τους αλλού, σπούδαζαν διασκέδαζαν,…

Γράφει ο Πάνος Σκουρολιάκος *   Έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο σε ηλικία δεκαπέντε χρόνων. Τίτλος του: «Ο Απολωλώς». Είχε προηγουμένως δει τον Μάνο Κατράκη να παίζει στην Μυτιλήνη, τη γενέτειρα  του.  Μαγεμένος, πλησίασε τον σπουδαίο ηθοποιό και του είπε πως θέλει κι αυτός να ασχοληθεί με το θέατρο. Ο Κατράκης βέβαια του έδωσε τις συμβουλές που δίνουν όλοι σ αυτές τις περιπτώσεις και ξέχασε τον μικρό μυτιληνιό εκείνης της βραδιάς. Ο Στρατής όμως ήταν αποφασισμένος. Το 1953 έρχεται στην Αθήνα και σπουδάζει κινηματογράφο την Σχολή Σταυράκου. Το 1956 περνάει στη σχολή θεάτρου του Πέλου Κατσέλη, όπου συναντά το παλιό του ίνδαλμα. Τον Μάνο Κατράκη. Ο Καρράς δεν θέλει να γίνει ηθοποιός. Το όνειρό του είναι να γίνει συγγραφέας.  Τελειώνοντας  τις σπουδές,  διδάσκει υποκριτική στη σχολή Κατσέλη. Είναι ένας πολύ επιτυχημένος δάσκαλος. Με σύγχρονες για  την εποχή μεθόδους, μακριά από το στόμφο και την τρέχουσα παλιομοδίτικη άποψη της εποχής. Όμως έχει ανάγκη να ανανεωθεί και να ανανεώσει τη δουλειά του. Φεύγει το 1970 για το Dallas  όπου διδάσκει υποκριτική σε μεταπτυχιακούς φοιτητές του  Trinity. Επιστρέφοντας το  1977 συνεργάζεται με τον δάσκαλό του Μάνο Κατράκη και διδάσκει ξανά στου Κατσέλη, στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου και ως διευθυντής αργότερα  στην…

                                  ΤΟ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΟ «ΧΕΪ» ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΚΛΕΙΑ Γράφει  ο Πάνος Σκουρολιάκος*   Στην Αμφίκλεια,    μια μικρή πόλη στους πρόποδες του Παρνασσού,  γλεντούν τις απόκριες με πολλούς τρόπους. Κεντρική δράση είναι το Χέι. Μια μεγάλη φωτιά που στήνεται στην πλατεία και γύρω της εξελίσσεται γλέντι και  χορός τρικούβερτος. Μια παρέα γίνονται ντόπιοι και επισκέπτες, απολαμβάνοντας γύρω από την καθαρτική λειτουργία της μεγάλης φωτιάς το κρασί, τους μεζέδες και  την ντόπια παραδοσιακή ορχήστρα που τους καλεί σε διονυσιακή μέθεξη. Τα αποκριάτικα έθιμα παντού στην Ελλάδα φανερώνουν παλιές λατρευτικές τελετές. Ο Διόνυσος είναι ο Θεός που κατ εξοχήν  λατρευόταν στην Αμφίκλεια από αρχαιοτάτων χρόνων. Ο Παυσανίας μας πληροφορεί πως στην αρχαία Αμφίκαια, «έκαμαν όργια άξια τω Διονύσω». Από τα πιο σημαντικά  μαντεία του Διονύσου, ήταν  και εκείνο της Αμφίκαιας, στους βόρειους πρόποδες του Παρνασσού. Σε αυτό το ιερό υπήρχε μάλιστα μυστική είσοδος για το «άδυτον», ενώ η θέση του εικάζεται πως βρισκόταν στην τοποθεσία Κλήδονας.  Κληδών άλλωστε σημαίνει μαντείο, ή λόγος μαντικός. Στους τόπους λατρείας του Διονύσου, ανάβονταν φωτιές. Η θέση Κοκκινόβραχος της Αμφίκλειας  είναι ένας από αυτούς τους τόπους λατρείας.  Οι φωτιές που άναβαν λοιπόν για να τιμήσουν οργιαστικά τον Διόνυσο, έρχονται ως τις μέρες μας με αδιάλειπτη  συνέχεια,…