Οι δικοί μας ξένοι (Εφημ. ΑΥΓΗ 24.07.2017)
Του Πάνου Σκουρολιάκου * Μουσικές, χοροί, λαϊκή αρχιτεκτονική, αγιογραφία και η καλλιέργεια των γραμμάτων χαρακτηρίζουν τον τόπο και τους ανθρώπους. Τα τραγούδια τους τα ονόμαζαν «τραγώια» πηγαίνοντας μας πίσω στην αρχέτυπη καταγωγή του τραγουδιού Η ελληνική κοινωνία τους αντιμετώπισε όταν ήρθαν ως κάτι ξένο. Δεν μιλούσαν ελληνικά. Ήσαν άνθρωποι τραχείς σαν το τοπίο της πατρίδας τους, έξυπνοι και με καλή διάθεση. Ήσαν οι τουρκόφωνοι Ρωμιοί από την Καππαδοκία που έφτασαν στον ελλαδικό χώρο ως «ανταλλάξιμοι» με τους μουσουλμάνους της Βόρειας Ελλάδας το 1924. Έκαναν εντύπωση στους Ελλαδίτες ως κάτι εξωτικό. Και βέβαια ενέπνευσαν ζωγράφους, ποιητές, μουσικούς. Πέρασαν και στη θεατρική τέχνη ως ο τύπος του «ανατολίτη» στις θεατρικές επιθεωρήσεις. Αντιμετωπίστηκαν ως περιπτώσεις που προκαλούσαν το γέλιο με τα ανύπαρκτα ή φτωχά ελληνικά τους, αλλά και την παιδική τους αθωότητα. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης τους φιλοξένησε στη σπουδαία «Αυλή των θαυμάτων» του, στο πρόσωπο του Ιορδάνη, του γέροντα που κούρνιασε στον τενεκεδένιο προσφυγικό συνοικισμό και περνά τη μέρα του σε ένα πρόχειρο χαγιάτι - παρατηρητήριο αναπολώντας την πατρίδα του και φιλοσοφώντας. Μαζί με τους άλλους ενοίκους της Αυλής, θα αναγκαστεί στο τέλος του έργου να ξεριζωθεί πάλι, γιατί η Αυλή θα γίνει πολυκατοικία, ακολουθώντας τη ροή των πραγμάτων της εποχής εκείνης που…