Για «Το ελικόπτερο» του Βασίλη Βασιλικού (εκδ. «Εφημερίδα των Συντακτών») δεν θ’ αποτολμήσω να κάνω λογοτεχνική κριτική. Αυτήν τη δουλειά την κάνουν άλλοι καλύτερα από μένα. Αυτό που έχω να πω από αυτήν τη σκοπιά είναι ότι μου άρεσε πάρα πολύ. Με παρέσυρε σε ένα ταξίδι μαζί του ευφρόσυνο λογοτεχνικά αλλά και διδακτικό ταυτόχρονα για τα έργα και τις ημέρες των ανθρώπων της εξουσίας που κατέχουν νευραλγικά πόστα. Στο μυθιστόρημα του Βασίλη Βασιλικού στα χρόνια της «αλλαγής» ένα πολιτικό στέλεχος, διορίζεται στη διοίκηση ενός μεγάλου «οργανισμού», της ΕΡΤ φυσικά, παρ’ όλο που δεν ονοματίζεται. Είναι ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής (θέση που κατείχε ο Βασίλης Βασιλικός την τριετία 1981-1984). Δεν είναι ούτε στη βάση της ιεραρχίας, ούτε σε εξαιρετικά αποφασιστική θέση. Έρχεται με όνειρο να πατάξει το τέρας του δημοσιοϋπαλληλισμού και να αποδώσει στον ελληνικό λαό μια δημόσια τηλεόραση που να του αξίζει. Παρατηρώντας από το παράθυρο τη μεγάλη ταράτσα πλάι του σκέφτεται πως άνετα θα μπορούσε εκεί να προσγειωθεί ένα ελικόπτερο. Εργαλείο που τόσο είχε ανάγκη ο οργανισμός για να καλύπτει τις ειδήσεις χωρίς καθυστερήσεις. Είμαστε άλλωστε σε μια εποχή όπου το Ίντερνετ και το Skype δεν έχουν ακόμη μπει στη ζωή μας (μικρή παρένθεση, τα παλιά εκείνα χρόνια, οι…

Η ομαδική συνέργεια υπήρξε από τα βάθη της Ιστορίας θεμελιακό στοιχείο της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους. Τα στοιχεία της φύσης μπορούσαν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσα από την ομαδική προσπάθεια. Η καλλιέργεια της γης, ο τρύγος, ο θέρος, η συγκομιδή καρπών, το ψάρεμα ήταν αποτελεσματικά μόνο όταν επιχειρούσαν πολλοί μαζί. Ομαδικά ήταν τα τραγούδια και οι χοροί. Οι κομπανίες αναδείκνυαν το ομαδικό πνεύμα και οι ατομικές εξελίξεις και επιδόσεις έμπαιναν στην υπηρεσία της ομαδικής προσπάθειας. Αυτό το ομαδικό πνεύμα μεταφέρθηκε ως τις μέρες μας και συναντάται σε πολλές περιπτώσεις με μέθοδο, στόχευση και σημαντικά αποτελέσματα. Στον χώρο του θεάτρου καταγράφονται πολλές ομάδες όπου μέλη της συντεχνίας συνεργάζονται σε όλες τις φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας. Ξεκινά κανείς από ένα αρχικό πλάνο - ιδέα προχωρά στην οργάνωση του κειμένου μέσα από πρακτικές λειτουργίες όπως αυτοσχεδιασμοί, έρευνες και θεωρητικές αντιπαραθέσεις, για να περάσει στο στάδιο υλοποίησης της παράστασης μέσω του εικαστικού μέρους, της μουσικής, των χορογραφιών και ό,τι άλλο χρειαστεί, με ραχοκοκαλιά βεβαίως την υποκριτική. Να σημειώσουμε πως σε όλη την προηγούμενη περίοδο οι ομαδικές εργασίες και εκφράσεις στον χώρο του θεάτρου υπήρξαν αδιαλείπτως παρούσες. Κορυφαίο παράδειγμα το λαϊκό αυτοσχεδιαστικό θέατρο της Commedia dell’ Arte (16ος-18ος αι.). Οι ηθοποιοί εδώ, είναι απόλυτα επαγγελματίες και ο…

Και το θέατρο ως ανδρική υπόθεση ξεκίνησε. Από τα Ελευσίνια Μυστήρια έως τους αρχαίους τραγικούς ποιητές και από εκεί έως σήμερα. Οι ρόλοι που έγραψαν οι Αισχύλος, Σοφοκλής και Ευριπίδης, αλλά και ο μέγιστος κωμικός ποιητής Αριστοφάνης, ήταν γραμμένοι για άνδρες ηθοποιούς. Η γυναίκα δεν είχε θέση στη θεατρική διαδικασία. Υπήρχε ως ρόλος, ως ηρωίδα, όχι όμως ως φυσικό πρόσωπο. Άνδρες ηθοποιοί ερμηνεύουν τους γυναικείους χαρακτήρες και στο θέατρο της Κίνας, της Ιαπωνίας, ακόμα και στην εποχή του Ελισαβετιανού θεάτρου. Την Ιουλιέτα του Σαίξπηρ, αλλά και όλες τις άλλες ηρωίδες του, ερμήνευαν νεαρά αγόρια. Κοινωνικά η γυναίκα είχε κρατηθεί εκτός θεάτρου λοιπόν. Υποχρέωση των ανδρών που ερμήνευαν τους γυναικείους ρόλους ήταν να μην μιμηθούν εξωτερικά χαρακτηριστικά της γυναικείας φύσης, αλλά να αναδείξουν τον ψυχισμό, τον χαρακτήρα και τη συγκρότηση του γυναικείου ρόλου. Ακόμα και σε περιπτώσεις κωμικών γυναικείων ρόλων, αν ο ηθοποιός (ακόμη και σήμερα) μείνει σε εξωτερικά χαρακτηριστικά και «μικρογνωρίσματα» γυναικεία, έχει αδικήσει τον ρόλο, τον συγγραφέα και τον εαυτό του πάνω στη σκηνή. Φυσικό είναι ηθοποιοί με εξειδίκευση στους γυναικείους ρόλους να ξεχωρίσουν για τη δεινότητά τους να παριστάνουν στο σανίδι γυναίκες παρασύροντας τον θεατή στην ουσία του ρόλου, ώστε να ξεχνά κανείς αν βλέπει άνδρα ή γυναίκα…

Δυστυχώς η Ιστορία επαναλαμβάνεται χαιρέκακα. Πολλές φορές η ανθρωπότητα έζησε την καταστροφή μνημείων πολιτισμού. Να θυμηθούμε την καταστροφή πολιτισμικών θησαυρών από τους Φράγκους κατά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1204 και να κάνουμε ένα άλμα για τη συστηματική καταστροφή μνημείων στη Συρία και το Ιράκ, στην αρχή από τους Ταλιμπάν και στη συνέχεια από το ISIS. Κορυφαία πράξη τους η ανατίναξη αγαλμάτων του Βούδα στην κοιλάδα Μπαμπιγιάν του Αφγανιστάν. Παράλληλα βέβαια, σε τέτοιες κακουργηματικές πράξεις, ανθεί και η σχετική αρχαιοκαπηλία. Το τερπνόν δηλαδή μετά του ωφελίμου! Σύσσωμη η ανθρωπότητα, όλος ο πολιτισμένος -με ή χωρίς εισαγωγικά- κόσμος είχε εκφράσει τον αποτροπιασμό του. Έως ότου εμβρόντητοι ακούμε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλτ Τράμπ, να προειδοποιεί το Ιράν, ότι στην πολεμοχαρή διένεξή τους βάζει στις απειλές του και την καταστροφή ιστορικών και πολιτισμικών στόχων του Ιράν, του αρχαίου δηλαδή περσικού πολιτισμού! «Πολύ γρήγορα και πολύ σκληρά» απείλησε πως θα δράσει αν υπάρξει αντίδραση των Ιρανών για τον θάνατο του στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί. «Τους επιτρέπεται να σκοτώνουν τους ανθρώπους μας» δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους. «Τους επιτρέπεται να βασανίζουν και να ακρωτηριάζουν τους ανθρώπους μας, τους επιτρέπεται να χρησιμοποιούν οδικές βόμβες και να ανατινάζουν τον κόσμο μας και δεν μας επιτρέπεται να αγγίζουμε…