ΝΕΑ ΚΑΙ ΩΡΑΙΑ σε ελεύθερη πτώση

15.08.2013

Μπήκε στη ζωή μας ως ελκυστική απαστράπτουσα σταρ απέναντι στη σοβαρή, συντηρητική και εν πολλοίς άνευρη Δημόσια Τηλεόραση. Και το όνομα αυτής «Ιδιωτική Τηλεόραση» και για κάποιους «Ελεύθερη Τηλεόραση».Συνέχεια

Η Δημόσια Τηλεόραση ήταν (και θα είναι;) ένα δημόσιο αγαθό. Ως δημόσια αγαθά ορίζουμε εκείνα που προσφέρονται στους πολίτες, ανεξαρτήτως του αριθμού των καταναλωτών. Για τα έξοδα επιβαρύνεται το κράτος. Δηλαδή, για να συνεννοούμαστε, οι πολίτες. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση της δημόσιας τηλεόρασης. Στην ιδιωτική, όμως, πληρώνει ο επιχειρηματίας. Το προϊόν που παράγεται εμπίπτει στους νόμους του εμπορίου. Οι «πελάτες-θεατές» είναι βασικό στοιχείο της ύπαρξης της επιχείρησης. Η τηλεόραση, λοιπόν, θα είναι ή «Δημόσιο Αγαθό» ή «Εμπορική Βιομηχανία».

Το Ελληνικό Δημόσιο, ως υποχρεωμένο να προσφέρει το αγαθό της τηλεοπτικής επικοινωνίας, αντιμετώπισε αυτή του την υποχρέωση βαριεστημένα και αδιάφορα. Το χρησιμοποίησε για να επικοινωνεί η κάθε κυβέρνηση την πολιτική της και να επιβάλλει τις απόψεις της. Με οδηγία που εξέδωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης, όμως, άνοιξε ο δρόμος για την ιδιωτική πρωτοβουλία στον ραδιοτηλεοπτικό χάρτη. Έρχεται λοιπόν η ιδιωτική τηλεόραση και αλλάζει το τοπίο. Δημιουργεί ένα πρόγραμμα κατ’ αρχάς καλόγουστο. Στην προσπάθεια όμως να «πουλήσει» στο κοινό πρόγραμμα, προσφέρει ελκυστικά θεάματα, καλλιεργώντας τηλεοπτικά είδη όπως τα realities, τα τηλεπαιχνίδια με δώρα για τους συμμετέχοντες και τις εκπομπές κουτσομπολιού. Σε πολλές περιπτώσεις, η περιφρόνηση του σεβασμού για την προσωπικότητα και την ιδιωτική ζωή είναι κατάφωρη. Τα δελτία ειδήσεων αντιμετωπίζονται ως θέαμα. Η επιμήκυνσή τους με μεγάλα πάνελ καλεσμένων, οι τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις και η έλλειψη πολιτισμού πάμπολλες φορές δεν βοηθούν στην καθαρή και ψύχραιμη ενημέρωση. Κάνει τα πάντα αυτή η «εμπορική βιομηχανία», ώστε να αποσπάσει το κοινό από τα δημόσια κανάλια και να εμφανίσει (μέσω συζητήσιμων μετρήσεων) θεαματικότητες που εξασφαλίζουν διαφημιστικό χρόνο. Δηλαδή έσοδα.

Η αγωνία για θέαμα «που πουλάει», όμως, το κυνηγητό του θεατή και η επιδίωξη της μεγιστοποίησης των κερδών έδρασαν εις βάρος του προγράμματος. Έτσι, σιγά-σιγά, η ιδιωτική τηλεόραση αφαίρεσε από τη συνείδηση του κοινού το στοιχείο της εμπιστοσύνης. Όταν λοιπόν ήρθε η περίφημη κρίση, το λαμπερό οικοδόμημά της άρχισε να καταρρέει.

 

Τα κανάλια είναι πολλά και ο ανταγωνισμός, μεγάλος

Χωρίς σημαντικά έσοδα από διαφημίσεις εν μέσω οικονομικής κρίσης, φυσικό είναι το πρόγραμμα να προσαρμόζεται αναλόγως. Φθηνά τουρκικά σίριαλ, άπειρες επαναλήψεις παλαιών τηλεοπτικών σειρών και ο αθάνατος παλιός ελληνικός κινηματογράφος κατακλύζουν τις οθόνες μας στην προσπάθεια να κρατηθούν ζωντανά τα ιδιωτικά κανάλια. Με ειδήσεις που απέχουν από την αντικειμενικότητα πάμπολλες φορές, με αμήχανες εκπομπές life style (φαντάσματα του παρελθόντος τους), έχουν χάσει το συγκριτικό τους πλεονέκτημα. Η ιδιωτική τηλεόραση δεν είναι φρέσκια, δεν είναι ελκυστική, δεν είναι απαστράπτουσα πια.

Το κλείσιμο της ΕΡΤ από την κυβέρνηση επέτεινε την ένδεια του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου. Η απουσία της δημόσιας τηλεόρασης, αυτής της βαριεστημένης και κατευθυνόμενης, ανέδειξε τις αδυναμίες της ιδιωτικής «συναδέλφου» της. Όλοι συζητούν ότι η θεαματικότητα της δημόσιας ΕΡΤ ίσως δεν ήταν τόσο χαμηλή όσο ήθελαν κάποιοι να την εμφανίζουν. Λείπει στο κοινό και είναι γνωστές οι κινητοποιήσεις του για την επαναλειτουργία της.

Τα ιδιωτικά κανάλια στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν κατόπιν όλων αυτών μεγάλο πρόβλημα βιωσιμότητας. Το «Alter» έκλεισε. Εκατοντάδες εργαζόμενοι βρέθηκαν στον δρόμο. Ο «902» πουλήθηκε, σε άλλα άρχισαν τις απολύσεις. Οι τηλεοπτικές παραγωγές γίνονται ελαχιστότατες. Αυτό σημαίνει έλλειψη εργασίας για ηθοποιούς, τεχνικούς, σκηνοθέτες κ.λπ. Όσοι εργάζονται ήδη, δημοσιογράφοι, τεχνικοί, διοικητικοί, υφίστανται μειώσεις στις αμοιβές τους. Ρευστότητα δεν υπάρχει.

Από την άλλη, στην ιντερνετική εποχή, θεατές από την τηλεόραση έχει αφαιρέσει και το Διαδίκτυο. Ένα μεγάλο μέρος του καταναλωτικού κοινού αναζητεί πληροφορίες, ενημέρωση, κινηματογραφικές ταινίες, μουσική και τηλεοπτικές σειρές μέσω αυτού. Άμεσα, γρήγορα, χωρίς κόστος. Και το κυριότερο: ο πελάτης-θεατής αναζητεί προϊόντα της δικής του επιλογής οποιαδήποτε ώρα τα χρειάζεται και όχι ένα πρόγραμμα που επέλεξαν τα επιτελεία των καναλιών για τον ίδιο.

Σε αυτήν την ανάλγητη εποχή κρίσης που ζούμε, η μοίρα των ιδιωτικών τηλεοπτικών επιχειρήσεων δεν μπορεί παρά να ακολουθήσει τη μοίρα της οικονομίας της χώρας. Εάν υπάρξει σταθεροποίηση και στη συνέχεια ανάκαμψη, θα υπάρξει προοπτική και για αυτούς τους σταθμούς. Φοβούμαι πως αυτή η απλή σκέψη δεν περνάει από το μυαλό τους. Πώς να εξηγήσει κανείς την εμμονή τους στην υπεράσπιση πολιτικών επιλογών που βυθίζουν τη χώρα, τις επιχειρήσεις και τους ανθρώπους σε μια δίνη ολοκληρωτικής οικονομικής καταστροφής;

Η ελεύθερη αγορά οδηγεί τις επιχειρήσεις είτε σε ελεύθερη άνοδο, είτε σε ελεύθερη πτώση. Οι επιχειρήσεις της ιδιωτικής τηλεόρασης εμπίπτουν σήμερα στη δεύτερη κατηγορία. Ίσως γιατί και οι ίδιες πριόνισαν την αξιοπιστία και τη σοβαρότητά τους. Είτε με τις αισθητικές, είτε με τις πολιτικές τους επιλογές.

Η προ ολίγων ετών νέα και ωραία ιδιωτική τηλεόραση αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση λοιπόν.

Γιατί στη σφαίρα του κοινωνικού, εν τέλει, όλα είναι ζήτημα πολιτικών επιλογών.

source:http://www.avgi.gr/article/779438/nea-kai-oraia-se-eleutheri-ptosi