Γράφει ο Πάνος Σκουρολιάκος*
Πως μπορεί ο άνθρωπος να καταστρέφει τα ίδια τα δημιουργήματά του; Πως μπορεί να κονιορτοποιεί μνημεία και έργα τέχνης που του κληροδότησαν οι πρόγονοί του κυριευμένος από ένα τυφλό μίσος φυλετικό ή θρησκευτικό;
Τι και πόσα έχασε η ανθρωπότητα από τη φωτιά στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας στην αρχαιότητα όπου καταστράφηκαν 700.000 χειρόγραφες περγαμηνές με όλον τον πλούτο της τέχνης, της φιλοσοφικής σκέψης και των επιστημονικών κατακτήσεων της εποχής; Και ποιος άραγε ευθύνεται γι αυτή τη φωτιά; Οι ιστορικοί δεν έχουν δώσει ακόμα απάντηση. Την έκαψε ο Ιούλιος Καίσαρας, ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόφιλος, ή ο χαλίφης Ομάρ της Δαμασκού; Άγνωστο. Το μόνο σίγουρο είναι πως χάθηκε από προσώπου γης, ένα σπουδαίο κέντρο ανθρώπινης δημιουργίας. Ένα σημείο όπου διανοούμενοι της εποχής, ποιητές και επιστήμονες ταξίδευαν από τις άκρες του τότε γνωστού κόσμου για να μελετήσουν, να συζητήσουν και να ανταλλάξουν ιδέες. Επιστρέφοντας, μεταλαμπάδευαν όλον αυτό τον πλούτο στις πατρίδες τους.
Αργότερα, το 1204 κατά την Δ΄ Σταυροφορία, αφού οι Φράγκοι παρέκλιναν από τον αρχικό τους σκοπό που ήταν η απελευθέρωση της Παλαιστίνης , κατέκτησαν την Κωνσταντινούπολη. Επί τρείς μέρες επιτέθηκαν με πρωτοφανή μανία στους κατοίκους και την Πόλη, καίγοντας και σφάζοντας. Κορύφωσαν το ενδοχριστιανικό μίσος τους σε ότι είχε συγκεντρωθεί δια μέσου των αιώνων στην πρωτεύουσα του Βυζαντίου. Αγάλματα, μνημεία τέχνης, εκκλησίες, βιβλιοθήκες καταστράφηκαν και λεηλατήθηκαν βίαια.
Ζούμε στην εποχή μας άλλη μια τέτοια επιχείρηση καταστροφής πολιτιστικών μνημείων, από τον ISIS. Αδύναμοι και απαθείς παρακολουθούμε στις ειδήσεις των τηλεοπτικών σταθμών ή στο διαδίκτυο βάρβαρες πράξεις αφανισμού έργων πολιτισμού στο Ιράκ και άλλα σημεία της Μέσης Ανατολής. Το Ισλαμικό κράτος πιστεύει ότι με αυτές τις άθλιες πράξεις πιστοποιεί την αφοσίωσή του στο Θεό… Και οι άνθρωποι; Η «πολιτισμένη Δύση»; Παράγει όπλα που καταλήγουν στα χέρια των καταστροφέων ανθρώπων και μνημείων. « Οι εσκεμμένες επιθέσεις εναντίον κτηρίων αφιερωμένων στη θρησκεία, στη παιδεία, στην τέχνη, στην επιστήμη ή στην υγεία, καθώς και εναντίον ιστορικών μνημείων ενδέχεται να συνιστούν εγκλήματα πολέμου» δηλώνει η UNESCO. Αλήθεια «ενδέχεται» απλώς; Πόσο πιο διπλωματικά, πιο άνευρα πιο αδιάφορα θα μπορούσε να τοποθετηθεί αυτή η από όλους σεβαστή κατά τα άλλα παγκόσμια οργάνωση; Νίπτει επιδεικτικά τας χείρας της. Θλίψη.
Μαζί με την πολιτιστική κληρονομιά, στοχοποιείται και ο άνθρωπος. Εκείνος που ανήκει σε μια μειονότητα εθνική ή θρησκευτική. Τα νερά του Αιγαίου και τα νησιά μας μεταφέρουν και φιλοξενούν πολλούς από αυτούς που γλίτωσαν τη λεπίδα. Που πήραν τα παιδιά τους στην αγκαλιά ρίχνοντας μια τελευταία ματιά πίσω στην πατρογονική εστία και ξεκίνησαν ένα ταξίδι φυγής, το ίδιο επικίνδυνο με την παραμονή τους εκεί. Και μπρος και πίσω τους παραμονεύει ο θάνατος.
Πρόσφατα ο Γιάννης Αμανατίδης ως Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Ορθοδοξίας, μιλώντας στον ΟΗΕ, τόνισε τον κίνδυνο που διατρέχουν οι ζωές όσων ανήκουν σε θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανών από τις αρχαίες Εκκλησίες της Ανατολής. Κάλεσε τη παγκόσμια διάσκεψη Προέδρων των Κοινοβουλίων, σε συστράτευση για την υλοποίηση ενός προγράμματος καταπολέμησης του θρησκευτικού εξτρεμισμού, και ανήγγειλε πως τον Οκτώβριο η Ελληνική Κυβέρνηση ετοιμάζει διεθνή συνάντηση στην Αθήνα με θέμα τον θρησκευτικό και πολιτιστικό πλουραλισμό και την ειρηνική συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή.
Η θρησκεία είναι σημαντικό μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού και έχει ιδιαίτερη αξία να προστατευθούν και τα έργα τέχνης που δημιουργούνται με την έμπνευση της πίστης. Οι υποκριτικές φωνές όσων από την μια πουλούν όπλα και από την άλλη πληροφόρηση και on line παρακολούθηση εξολόθρευσης πανάρχαιων μνημείων, θα πρέπει να αγνοηθούν και να ορθωθεί ένα παγκόσμιο τείχος των απλών ανθρώπων που θα βάλει τέλος σε αυτήν την ντροπιαστική ιστορική στιγμή.
Δεν μαθαίνουμε από την ιστορία, είναι γεγονός. Αν είχαμε μάθει, θα είχαμε προλάβει αυτές τις βάναυσες τρομοκρατικές ενέργειες σε βάρος των ανθρώπων και του πολιτισμού. Ας δράσουμε τώρα τουλάχιστον. Έστω και κατόπιν εορτής.
* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιος βουλευτής Περιφέρειας Αττικής.
(Αυγή 12/9/2015)
