Γράφει ο Πάνος Σκουρολιάκος*
Σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, το βιβλίο αποτέλεσε το κορυφαίο τεκμήριο του πολιτισμού της.
Από την ιερογλυφική γραφή στην συλλαβική και από εκεί στην αλφαβητική και έως τις μέρες μας στο ηλεκτρονικό βιβλίο, αγαπήσαμε ως ανθρώπινο είδος αυτό το γοητευτικό δημιούργημά μας. Έργο του μυαλού, της ψυχής και των χεριών μας, μας εγκλώβισε σε μια διαδικασία άσκησης και προσπάθειας για την κατάκτηση των ανθρώπινων κατακτήσεων στο πεδίο της γνώσης και της εξέλιξης. Μας εξασφάλισε την μετάληψη της επιστήμης, της λογοτεχνίας και των ανθρώπινων πεπραγμένων όπου γης, παραδίδοντάς μας στα όριά μας αλλά και στην πρόκληση να συνεισφέρουμε και εμείς, ατομικά στην κοινή πολιτισμική κατάκτηση της ανθρωπότητας, καταγράφοντας σε ένα βιβλίο τα έργα της δικής μας νοητικής εργασίας.
Πριν ακόμα από την εφεύρεση της τυπογραφίας, ακούραστοι «αντιγραφείς» μετέφεραν τον πλούτο των γραμμάτων, των τεχνών και της επιστήμης στα «τετράδια». Τεύχη από τέσσερα δίφυλλα δηλαδή, ή ένα «δεκαεξασέλιδο», στοιχείο-μονάδας που συναντούμε έως σήμερα στην τυπογραφία. Εκείνα τα παλιά χρόνια λοιπόν, το βιβλίο πέραν όλων των άλλων ήταν και αντικείμενο αξίας. Περιέκλειε κόστος υψηλό και μπορούσε να το έχει κάποιος με την ανάλογη οικονομική επιφάνεια. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στην ιστορία, όπου νεόπλουτοι, ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για τα μέτρα βιβλιοθηκών που διέθεταν, αγοράζοντας βιβλία ασχέτως των ενδιαφερόντων τους ή της πνευματικής τους αξίας. Στους ρωμαϊκούς χρόνους, ο Λουκιανός χλευάζει τον σνομπ νεόπλουτο ο οποίος αγόραζε ακριβά βιβλία, προς επιβεβαίωση του κοινωνικού του γοήτρου.
Παρ όλα αυτά, τα βιβλία έφεραν ως εμάς τους αρχαίους συγγραφείς και φιλοσόφους, μας γνώρισαν τα έργα και την ιστορία ξένων τόπων και ανθρώπων, αφύπνισαν συνειδήσεις και ξεσήκωσαν επαναστάσεις, αποκοίμισαν μυαλά και παραπλάνησαν ανθρώπους και λαούς, μετέφεραν τον λόγο θεών και ταπεινών ανθρώπων.
Το βιβλίο στη χώρα μας αγαπήθηκε και κυνηγήθηκε. Από τον πάγκο των πλανόδιων βιβλιοπωλών έως τις περίτεχνες εκδόσεις μεγάλων εκδοτικών οίκων, τα βιβλία συντρόφευσαν τον Ελληνικό λαό, τον προίκισαν και όταν χρειάστηκε τον παρηγόρησαν. Μεγάλες εφημερίδες, στηρίζουν αυτή τη στιγμή την ίδια τους την ύπαρξη στα ένθετα βιβλία που προσφέρουν στους αναγνώστες τους, με τον τρόπο των «συγγραφικών δικαιωμάτων για μια μέρα», επιφέροντας βαρύ πλήγμα στους εκδοτικούς οίκους της χώρας. Παρ όλα αυτά, μας δίνεται η ευκαιρία να πούμε πως οι μεγάλες πωλήσεις που κάνουν αυτές οι εφημερίδες με το δέλεαρ του βιβλίου, μας δίνει και ένα μέτρο της αγάπης του Έλληνα για το βιβλίο.
Η πολιτεία κάποια στιγμή, ίδρυσε ως όφειλε, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου . Το ΕΚΕΒΙ υλοποιούσε σημαντικές δραστηριότητες στο χώρο των Γραμμάτων εντός και εκτός Ελλάδος, όπως τον σχεδιασμό εθνικής πολιτικής για το βιβλίο, την παρακολούθηση, μέσω ερευνών, εκδοτικής αγοράς, αρχειακή δουλειά όσον αφορά σημαντικούς έλληνες συγγραφείς, προγράμματα στήριξης μεταφράσεων κ.ά. Τα μνημόνια από τα οποία προσπαθεί να απαλλαγεί αυτός ο τόπος όμως, έκλεισαν αυτό το σπουδαίο εργαλείο για τα βιβλία και τις εκδόσεις. Θετικό σημάδι, η καθιέρωση από τη νέα κυβέρνηση, μέρους από το ανταποδοτικό τέλος της ΕΡΤ, ενός ποσού που θα διατίθεται για την ενίσχυση του.
Το βιβλίο έχει τη δική του δυναμική. Επιτελεί το έργο του είτε στηρίζεται από κυβερνήσεις, κρατικούς φορείς, μαικήνες και περισπούδαστους φιλότεχνους επιχειρηματίες, είτε όχι. Δεν έχει το βιβλίο την ανάγκη μας. Εμείς το έχουμε ανάγκη. Η σημερινή κυβέρνηση της χώρας είμαστε βέβαιοι πως δεν θα στηρίξει το βιβλίο γιατί απλώς «το έχει ανάγκη». Θα αναζωογονήσει τον χώρο αυτόν, γιατί το έχει ως πρώτιστο καθήκον και το εννοεί.
* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Περιφέρειας Αττικής.
(Αυγή 9/5/2015)
