Βαδίζοντας πλάι στον Θύμιο Καρακατσάνη

Δεν έχω ακριβή στατιστικά στοιχεία, αλλά νομίζω ότι τα βιβλία της κατηγορίας «Βιογραφία» ή «Αυτοβιογραφία» που αφορούν ηθοποιούς είναι περισσότερα από κάθε άλλη κατηγορία βιογραφουμένων.

Αυτή η διαπίστωση έχει τη δικαιολογία της. Η τέχνη του ηθοποιού πεθαίνει άμα τη γενέσει της. Αληθινά, τίποτα χειροπιαστό δεν μένει μετά την παράσταση. Ό,τι διασώζεται φωλιάζει στην ψυχή και το μυαλό των θεατών. Ακόμα, κάποιες φωτογραφίες και ίσως ένα κινηματογραφημένο «ντοκουμέντο». Χρησιμοποιώ αυτή την έκφραση γιατί κανένας φακός δεν μπορεί διά της αντιγραφής του να αναπαραγάγει την ένταση και τη μαγεία της θεατρικής σκηνής.

Ένα από τα θεατρικά ιερά πρόσωπα της πατρίδας μας υπήρξε ο Θύμιος Καρακατσάνης. Ο Θύμιος δεν μας άφησε κάποια βιογραφία. Τον «βιογραφεί» η Ρούλα, η γυναίκα της ζωής του, αφηγούμενη τη ζωή της μαζί του στο υπέροχο «Μάθημα σιωπής» από τις εκδόσεις Καλέντη. Παίρνοντάς μας μαζί της σε όσα συνέβησαν ανάμεσά τους από την πρώτη γνωριμία ενός περίεργου πλάσματος που σπούδαζε στο θέατρο του Κουν με την κοπέλα που πέρναγε τις ημέρες της στο μαγαζί της στην Καλλιθέα, ζούμε ένα γοητευτικό ταξίδι ανάμεσα στις χαρές αλλά και τις πολλές-πολλές πίκρες του θεάτρου. Αυτός ο «περίεργος» και η κοπελιά από την Πάτρα έμελλε, πιασμένοι χέρι-χέρι, να διακονήσουν τον χώρο του θεάτρου, παίζοντας και σκηνοθετώντας ο Θύμιος, πίσω από τις κουίντες, στην οργάνωση της παραγωγής, στο βεστιάριο, τις περιοδείες, τις πρόβες, τις παραστάσεις, τα κουτούκια και τα μεγάλα σαλόνια του θεατρικού κόσμου η Ρούλα μαζί του.

Ο μέγας πρωταγωνιστής σε αυτή την κατάθεση ψυχής παρουσιάζεται σε όλο το μεγαλείο όχι μόνο της απαράμιλλης τέχνης του, αλλά και της καθημερινότητάς του. Με τα όνειρα, τη δουλειά, τα νεύρα, το πείσμα, την επιτυχία. Και ποιον δεν συναντούμε σ’ αυτό το βιβλίο! Κατ’ αρχάς τη μητέρα του Θύμιου. Την ανεπανάληπτη κυρία Κατίνα από τα Ταμπούρια. Ήταν πραγματικά ένας θηλυκός Θύμιος. Όταν την γνώριζες, είχες την αίσθηση πως αυτή υπήρξε η πρώτη ύλη για την κριτική, τη γεμάτη πλούσιο χιούμορ υποκριτική του. Καλοκαιρινές διακοπές στα Λεγραινά και ατέλειωτες ώρες πρόβας και παραστάσεων στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Ο μεγάλος Κάρολος Κουν, ο Νίκος Ξυλούρης και ο Σπύρος Ευαγγελάτος, η Μελίνα, η Βίκυ Μοσχολιού, ο Αλέκος Αλεξανδράκης, ο Μάνος Κατράκης και τόσοι άλλοι. Οι μεγάλες του επιτυχίες, ο «Φον Δημητράκης», ο Αμερικάνος εμποράκος Γουίλι και ο σαιξπηρικός Μαλβόλιο. Πάνω απ’ όλα όμως, οι μεγάλοι αριστοφανικοί ρόλοι. Λυσιστράτη, Σειλινός, Στρεψιάδης και άλλοι πολλοί.

Σε αυτό το βιβλίο της Ρούλας Καρακατσάνη παρακολουθεί κανείς την πορεία δυο παιδιών που δεν ήταν από τζάκι. Που δεν τους χαρίστηκε τίποτα. Δυο κανονικών ανθρώπων του ελληνικού λαού, που καμία πόρτα δεν τους περίμενε ορθάνοιχτη. Και όμως ο Θύμιος επί σκηνής και η Ρούλα στα σκοτάδια της αίθουσας ή του παρασκηνίου πάλεψαν, δυσκολεύτηκαν, επέμειναν, αλλά, με το πλούσιο ταλέντο του Θύμιου και την ευγενική τιμιότητα της Ρούλας, το ιερατείο του ελληνικού θεάτρου αναγκάστηκε να τους αποδεχτεί και να τους δεχτεί «στους κύκλους του». Η μεγαλοσύνη του θεατρίνου Θύμιου Καρακατσάνη τούς έφερε στη θέση τού να κολακεύονται να τους θεωρεί φίλους του. Εννοείται πως ο μεγάλος ηθοποιός τούς αντιμετώπιζε άλλοτε ευγενικά, άλλοτε… λιγότερο ευγενικά, με το γνωστό βιτριολικό του χιούμορ.

Το τελευταίο μέρος του βιβλίου περιγράφει την περίοδο των προβλημάτων υγείας και το τέλος ενός ένδοξου και κοσμαγάπητου ηθοποιού.

Η Ρούλα Καρακατσάνη έχει εκδώσει τρεις συλλογές διηγημάτων, ένα αφήγημα, ένα μυθιστόρημα και το «Μάθημα Σιωπής», που είναι μια βιογραφία του Θύμιου, στη βάση της παράλληλης πορείας τους στη ζωή. Μαζί με τις κόρες τους, τη ζωγράφο Κατερίνα και την ηθοποιό Αλεξάνδρα, κρατούν ζωντανή τη μνήμη του.

Πολλά καλά έχει αυτό το βιβλίο. Να σημειώσω ένα πολύ καλό. Έχει χιούμορ. Έχει γέλιο, είναι χαρούμενο. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να γίνει; Αφού σε κάθε του σελίδα παραμονεύει ο Καρακατσάνης και όλο σε τσιγκλίζει. Να σκεφτείς και να γελάσεις. Όπως τότε που τον έβλεπες στη σκηνή!

Πηγή: Η Αυγή