ΤΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΙΟΤΗΤΑ (ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ)   Γράφει ο Πάνος Σκουρολιάκος*    Ποτέ μη λες ποτέ. Την εποχή της μεταπολίτευσης, αποχαιρετώντας τη χούντα νομίζαμε πως είχαμε τελειώσει οριστικά  με φασισμούς, ναζισμούς και δικτατορίες. Αυτό που ζούμε τώρα, μας επιβεβαιώνει το  ορθόν του :«Ποτέ μη λες ποτέ».    Κάτι τέτοιες στιγμές, θυμόμαστε το βιβλίο- συντροφιά εκείνης της εποχής. Το  είχε εκδώσει ο Γιώργος Χατζόπουλος  («Κάλβος» 1970), και ήταν το θεατρικό έργο του Μπέρτολτ  Μπρέχτ  «Τρόμος και Αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ» σε μετάφραση Αγγέλας Βερυκοκάκη,   Εξόριστος από  το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ ο Μπρεχτ, γράφει  ανάμεσα στα 1937 – 39, εικοσιτέσσερις  σκηνές που περιγράφουν   τη ζωή   στη Γερμανία της εποχής. Κάποιες , τις ανεβάζει  ο ίδιος  στο Παρίσι, με ηθοποιούς,  εξόριστους Γερμανούς εργάτες.  Αριστοτεχνικά  παρουσιάζει  την  πνιγηρή ατμόσφαιρα μέσα στην οποία εξελίσσεται η δημόσια και η  ιδιωτική ζωή στην πατρίδα του. Πως  μπλέκεται  κανείς  στο θανατηφόρο  δίχτυ του ναζισμού;  Η Εβραία  Ιουδήθ είναι  παντρεμένη και ευτυχισμένη με τον Γερμανό  γιατρό Φρίτς.  Στον μονόλογό της, αποκαλύπτεται  ο εφιαλτικός  τρόπος που το χιτλερικό καθεστώς  διέβρωσε ακόμα και τις ερωτικές σχέσεις.  Στην «πρόβα αποχαιρετισμού», λέει : «Την περασμένη βδομάδα  Φριτς, ανακάλυψες , (κρίνοντας εντελώς αντικειμενικά), ότι το ποσοστό των Εβραίων ανάμεσα στους…

«Όταν ήμουνα μικρός, θέλησα να πιάσω τον ήλιο στο ποτήρι» λέει στη «Μάνα» ένας ήρωας του Γκόρκι. Δεν τα κατάφερε. Ο Πουντόβκιν και ο Μπρεχτ όμως κατάφεραν να φυλακίσουν τον ήλιο της “Μάνας” του σπουδαίου Ρώσου στα δικά τους ποτήρια. Και από αυτά ξεδιψούν χρόνια τώρα όσοι προσεγγίζουν τα μεγάλα αυτά αριστουργήματα Του Πάνου Σκουρολιάκου* Υπάρχει μία Μάνα στην παγκόσμια Ιστορία της τέχνης με πολλά παιδιά. Τρία από αυτά ξεχώρισαν όσο λίγοι στον καιρό τους αλλά και στα κατοπινά χρόνια. Ο ιδρυτής του αισθητικού - πολιτικού ρεύματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού Μαξίμ Γκόρκι γράφει στα 1906 τη «Μάνα», ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ενεργό πολιτικό στέλεχος, επαναστάτης κομμουνιστής, μάχεται για την προετοιμασία της επερχόμενης Οκτωβριανής Επανάστασης, με όπλα την πένα και το ταλέντο του. Στο έργο αυτό, που ενέπνευσε τους ξεσηκωμένους εργάτες, αγρότες, στρατιώτες και διανοούμενους της εποχής, τίθεται για πρώτη φορά στη λογοτεχνία, η οργανωμένη πάλη του προλεταριάτου για τον σοσιαλισμό με την καθοδήγηση του κόμματος της εργατικής τάξης. Στη διαδικασία του οργανωμένου αγώνα, η ασυνειδητοποίητη ακόμα Μάνα γίνεται αιτία να συλληφθεί από τις αρχές ο επαναστάτης γιος της. Στον αγώνα της να τον ελευθερώσει γίνεται δραστήριο μέλος του επαναστατικού κινήματος. Στο σπίτι του δασκάλου Βεσόβτσικοβ, η…