Ο αθηναϊκός λοιμός στον «Οιδίποδα Τύρανο»

Ο λοιμός που ξέσπασε στην αρχαία Αθήνα το 430 π.Χ. αναστάτωσε την πόλη - κράτος και έφτασε ως εμάς μέσα από το Β' βιβλίο της Ιστορίας του Θουκυδίδη. Εκεί υπήρχε η «ψυχρή» αποτύπωση των γεγονότων, όπου αναφέρονται η συμπτωματολογία της νόσου, η αντιμετώπισή της, τα φαινόμενα δεισιδαιμονίας και υστερίας που εκδηλώθηκαν και εντέλει το αποτύπωμα που άφησε στην κοινωνία της Αθήνας εκείνη η «πανδημία». Πληροφορούμαστε από τον Θουκυδίδη πως οι γιατροί της πόλης έδωσαν μεγάλο αγώνα ενάντια στο κακό. Κατέληξαν να αποτελούν οι ίδιοι εύκολο θύμα του λοιμού και πολλοί να χάσουν τη ζωή τους. Ο Σοφοκλής γράφει τον «Οιδίποδα Τύραννο» το 428, μόλις δύο χρόνια μετά την εκδήλωση του λοιμού. Ο μύθος είναι γνωστός. Μαθαίνοντας ο Λάιος, βασιλιάς της Θήβας, πως σύμφωνα με χρησμό του μαντείου των Δελφών το παιδί του, που θα γεννιόταν από τη γυναίκα του Ιοκάστη, κάποια στιγμή θα τον σκότωνε και θα παντρευόταν τη μητέρα του, το απομακρύνει με διαταγή να εγκαταλειφθεί στον Κιθαιρώνα. Παρά τη βασιλική εντολή, ένας βοσκός αναλαμβάνει τη φροντίδα του, το παιδί σώζεται και η προφητεία σε βάθος χρόνου εκπληρώνεται. Εκείνο το έκθετο παιδί με τα τραυματισμένα πόδια βασιλεύει στη Θήβα μέσα σε παντελή άγνοια για την καταγωγή του, ως Οιδίπους,…

Continue Reading Ο αθηναϊκός λοιμός στον «Οιδίποδα Τύρανο»

Ο γάμος ως θεατρικό δρώμενο

Σε καιρούς διαζυγίων ας μιλήσουμε για γάμους λοιπόν. Κι ας επικεντρωθούμε στην τελετή, μια κι αυτή είναι ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα της ζωής του ανθρώπου. Σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας η γαμήλια τελετή κατείχε πρωτεύουσα θέση στις χαρές του βίου. Οργανώθηκε σε δρώμενα με μακραίωνη πορεία, που εμπλουτίζονταν με νέα στοιχεία καθώς τα χρόνια περνούσαν. Δρώμενα που παραπέμπουν σε θεατρική κατασκευή. Εδώ η νύφη, ο γαμπρός, οι γονείς, ο κοινωνικός περίγυρος αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους, τους οποίους παίζουν με παιδικό αυθορμητισμό, αλλά και με τον σεβασμό και τη σοβαρότητα που ταιριάζει στα «πατροπαράδοτα». Στην αρχαία Αθήνα γάμοι γίνονταν όλον τον χρόνο. Όμως κάποιες εποχές ήταν πιο δημοφιλείς για την τέλεσή τους. Ο Ησίοδος επικεντρώνει ως καταλληλότερη την τέταρτη μέρα του μήνα, χωρίς να ξεκαθαρίζει αν εννοεί την τέταρτη από την αρχή ή το τέλος. Η ημέρα όπου υπάρχει πανσέληνος είναι καταλληλότερη για άλλους. Γι’ αυτό και στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» ο Ευριπίδης βάζει να απαντά ο Αγαμέμνονας στο ερώτημα της Κλυταιμνίστρας για το πότε θα γίνει ο γάμος: «Όταν συμπληρωθεί ο κύκλος της σελήνης». Με θυσίες στους θεούς ξεκινούσαν οι γάμοι στην Αθήνα του Χρυσού Αιώνα. Τις ονόμαζαν «προτέλεια γάμων», τις πρόσφερε ο πατέρας της νύφης και λάβαιναν…

Continue Reading Ο γάμος ως θεατρικό δρώμενο