Του Πάνου Σκουρολιάκου*

  Το  μαζικό θέαμα υπηρετεί πάντα  τις ανάγκες της εποχής. Είναι εκεί όπου και όταν  χρειάζεται,  για να επιτελέσει τον ρόλο του, κάνοντας αθέατα τα πραγματικά προβλήματα και  δίνοντας στην  κοινωνία τις δικές του διεξόδους.

   Διαφοροποιώντας το αρχαιοελληνικό πρότυπο, οι ρωμαίοι δημιουργούν τα δικά τους  θεάματα στις αρένες με τα θηρία και τους μονομάχους, ώστε να ωθήσουν τους ρωμαίους  σε ένα συγκεκριμένο μοντέλο στρατιώτη – πολίτη. Στον σημερινό κόσμο της κρίσης, όπου το καπιταλιστικό σύστημα περνά τη φάση της   βαναυσότητας του απρόσωπου χρηματοπιστωτικού παράγοντα, οι λαοί και  ξεχωριστά ένας ένας οι άνθρωποι, αγωνίζονται να επιβιώσουν. Πολλοί δεν τα καταφέρνουν στον πραγματικό κόσμο. Την αίσθηση της επιβίωσης τότε, αναλαμβάνει να τους δώσει η εικονική πραγματικότητα. Πρέπει ως παρηγοριά,  να τους δοθεί ένας κατασκευασμένος αγώνας επιβίωσης, μέσω  του μαζικού θεάματος. Ταινίες επιβίωσης  όπου κάποιοι περισώζονται  από έναν  όλεθρο, πυρηνικό ή άλλο, κατακλύζουν τις οθόνες των κινηματογράφων. Βιντεοπαιχνίδια και  λογοτεχνία ανάλογης κατεύθυνσης κάνουν χρυσές δουλειές.

 Στην μικρή οθόνη των τηλεπαιχνιδιών, και των realitys ,  εμφανίσθηκε ως δυναμική απάντηση στον αγώνα επιβίωσης της εποχής  της κρίσης,  ένα νέο είδος,  που αποτελεί διασταύρωση των δύο πιο πάνω ειδών. Το concept είναι πολύ δυνατό. Σε ένα μαγευτικό νησί,  δύο ανθρώπινες ομάδες με αθλητικές εμφανίσεις,    αγωνίζονται να επιβιώσουν μέσα από δοκιμασίες, όπως το γκρέμισμα πύργων από ντενεκεδάκια με πάνινα μπαλάκια, τη γρήγορη συμπλήρωση ενός απλού πάζλ, το τρέξιμο σε μια λιμνούλα όπου το νερό φτάνει το πολύ μέχρι τη μέση και άλλες πολλές βασάνους  αυτής της έντασης και δυσκολίας. Εδώ βέβαια δεν αγωνίζεται κανείς απέναντι σε σιδερόφρακτους μονομάχους ή λιοντάρια. Η πίεση  όμως, η πίστη στη σπουδαιότητα αυτού  του αγώνα επιβίωσης και το κυνήγι της επιτυχίας φαίνεται να ικανοποιεί ή να απογοητεύει τους παίκτες, ωσάν να είχαν καταλάβει ή απολέσει την Θήβα την επτάπυλη!

 Οι παίκτες όμως, ολίγον ενδιαφέρουν τους κατασκευαστές του παιχνιδιού. Τους αφορούν  περισσότερο ως εικόνα. Το styling έχει δουλέψει ώστε να επιλεγούν ή να κατασκευασθούν περσόνες που  παραπέμπουν ακριβώς σε έναν αγώνα επιβίωσης μέχρις εσχάτων. Με μακιγιάζ, επιμελημένα κουρέλια, ιδρώτα και κατασκευασμένο φίλαθλο πνεύμα. Το ζητούμενο, είναι  να εγκλωβιστεί ο θεατής  στο θέαμα αυτό, ώστε να αισθάνεται πως  αυτός ο ίδιος  δίνει τον αγώνα επιβίωσης.  Και το πιο σημαντικό; Πως οφείλει να δώσει αυτόν και όχι κάποιον  άλλο αγώνα επιβίωσης για να ξεπεραστεί η κρίση. Μόνος του, στο σπίτι του, με ένα σουβλάκι και ίσως μια μπύρα. Την άλλη μέρα το πρωί ως άνεργος ή ως εργαζόμενος στις συνθήκες που έχει επιβάλει η παντοδύναμη «αγορά», θα είναι ακίνδυνος. Γιατί το βράδυ πάλι θα δώσει τον αγώνα επιβίωσης μπροστά στην οθόνη.

Η επιτυχία του παιχνιδιού λοιπόν, είναι ότι κάνει το κοινό συμπαίκτη. Ο τηλεθεατής συμμετέχει, έχοντας την αίσθηση πως «εγώ θα τα κατάφερνα εκεί που ο παίκτης απέτυχε». Όπως στα τηλεπαιχνίδια γνώσεων, όπου  όλοι από το σπίτι γνωρίζουμε τη σωστή απάντηση και γινόμαστε οι νικητές του καθιστικού μας.

 Το Survivor  αιχμαλωτίζει και νικά. Οι πραγματικοί αιχμάλωτοι όμως, δεν είναι οι παίκτες αλλά το ίδιο το κοινό που παρ ότι είναι ένας εγκλωβισμένος παθητικός αποδέκτης, αισθάνεται μαχητής.

   Μιας και το  Survivor είναι ένα εργαλείο και μαζί,  προϊόν της κρίσης.

 *Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι βουλευτής  Αττικής ΣΥΡΙΖΑ και γραμματέας της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.

(ΠΗΓΗ : ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ)