Εκδήλωση προς τιμή του αγωνιστή της Ειρήνης Γρηγόρη Λαμπράκη, την Παρασκευή 4 Μαίου στο Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου, στον Μαραθώνα Αττικής. Την εκδήλωση οργάνωσαν ο Δήμος Μαραθώνος και το Ίδρυμα Γρηγόρη Λαμπράκη.
Εκεί παρουσιάστηκε και το βιβλίο των Χρήστου Χαλαζιά και Γρηγόρη Γρ. Λαμπράκη: «Η δολοφονία του Λαμπράκη και το παρακράτος» (εκδ. Παπαζήση), με νέα στοιχεία και τον φάκελο της ασφάλειας για τον Γρηγόρη Λαμπράκη. Ομιλητές ήταν οι βουλευτές της Ανατολικής Αττικής: Γιώργος Βλάχος (ΝΔ), Πάνος Σκουρολιάκος (ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ) και Γιάννης Γκιόκας (ΚΚΕ).
.
Στο μουσείο, εκτίθενται τα ρούχα που φορούσε εκείνη την μοιραία βραδιά της δολοφονίας του ο μεγάλος αγωνιστής
Ακολουθεί η ομιλία του Πάνου Σκουρολιάκου
Η Ιστορία, δεν εμπιστεύεται εύκολα τους ανθρώπους. Μετρά αυστηρά το έργο τους. Για να καταχωρηθεί κάποιος στο βιβλίο της, για να γίνει δηλαδή φάρος και τροχιοδείκτης για τους κατοπινούς, θα πρέπει πραγματικά να διαθέτει γενναιότητα ψυχής και πράξεων.
Ένας από αυτούς, είναι και ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Ο γιατρός Γρηγόρης Λαμπράκης. Ο βαλκανιονίκης, ο βουλευτής της ΕΔΑ. Μα πάνω απ όλα, η ηγετική μορφή του κινήματος Ειρήνης στην Ελλάδα και μια εξόχως σημαντική μορφή στο εξωτερικό. Προφανέστατα αυτό το κίνημα υπέρ της Ειρήνης, αμέσως μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και εν μέσω ψυχρού πολέμου, ενοχλούσε την διεθνή συντηρητική παράταξη. Ενοχλητικός, ήταν και ο Λαμπράκης. Ο αυτοδημιούργητος Έλληνας, με τις σημαντικές διεθνείς διασυνδέσεις που ενόχλησαν τόσο πολύ το παλάτι, που έφτασε σε σημείο να τα βάλει με την βρετανική κυβέρνηση που δεν προστάτευσε τάχα ηθικά το πρόσωπο της βασίλισσας Φρειδερίκης από τις ενοχλητικές προσπάθειες παρέμβασης του Γρηγόρη Λαμπράκη και άλλων Ελλήνων. Και παρ’ όλο που στη δίκη που ακολούθησε δεν αναφέρθηκε καν εμπλοκή του παλατιού, στη συλλογική συνείδηση των Ελλήνων μέρος έστω της ευθύνης αποδίδεται εκεί.
Παρ’ όλο που πατρίδα του ήταν η Αρκαδία και εκλογική του περιφέρεια ο Πειραιάς, ο Μαραθώνας, είναι ένα από τα κυρίαρχα σημάδια της ζωής του. Στις 21 Απριλίου 1963 αψηφώντας την απαγόρευση της αστυνομίας, πραγματοποίησε την 1η Μαραθώνια πορεία Ειρήνης. Βάδισε το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής μόνος του, εν μέσω απειλών, πριν τελικά συλληφθεί και κρατηθεί για μερικές ώρες. Ήταν ένας μήνας πριν τη δολοφονία του. Μια δολοφονία που -αν και συχνά, ιδιαίτερα στο εξωτερικό, συγκρίνεται μ’ εκείνη του Κένεντι – είχε πολύ πιο άμεσα και σημαντικά αποτελέσματα στην πολιτική ζωή της χώρας.
Γενναίος και όρθιος μέχρι την τελευταία στιγμή που φώναζε από το μικρόφωνο στη Θεσσαλονίκη: «Προσοχή προσοχή, εδώ Γρηγόρης Λαμπράκης. Σαν εκπρόσωπος του Έθνους και του Λαού, καταγγέλλω ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονίας μου και καλώ τον υπουργό Β. Ελλάδας, τον νομάρχη, τον εισαγγελέα, τον στρατηγό Χωροφυλακής Μήτσου, τον γενικό διευθυντή της Αστυνομίας και τον διοικητή ασφαλείας να προστατέψουν την συγκέντρωση και τη ζωή μου». Οι αρμόδιοι αξιωματούχοι όμως ήταν μακριά φαίνεται και δεν άκουσαν. Το τρίκυκλο έκανε τη δουλειά του, τραυμάτισε θανάσιμα τον Λαμπράκη και ένας ακόμα αγωνιστής, ο βουλευτής της ΕΔΑ Γιώργος Τσαρουχάς, πλήρωσε κι αυτός με τη ζωή του την αποκοτιά του, να παρευρεθεί στην ομιλία για την Ειρήνη, του Γρηγόρη Λαμπράκη.
Ποια όμως θα ήταν η Ελλάδα με τον Γρηγόρη Λαμπράκη στη ζωή; Θα είχαμε αποφύγει τη χούντα; Θα ήταν διαφορετική η ροή της ιστορίας μας; Κανείς δεν ξέρει κανείς δεν μπορεί να προβλέψει. Ξέρουμε όμως ποια ήταν η Ελλάδα που οραματίστηκε ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Η Ελλάδα της ειρήνης, της αλληλεγγύης, του πολιτισμού. Η νεολαία Λαμπράκη που ιδρύθηκε μετά το θάνατό του προσπάθησε να υπηρετήσει αυτό το όραμα. Η αριστερά ολόκληρη προσπάθησε να υπηρετήσει αυτό το όραμα. Η περίοδος της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προσπάθησε επίσης να υπηρετήσει αυτό το όραμα, με την αλληλεγγύη με εκείνους, τους πολλούς που υπέφεραν, με την ειρήνη με τους γείτονές μας και την ονοματοδοσία της Βόρειας Μακεδονίας, ενός κεφαλαίου που δίχασε επί χρόνια, με την αξιοκρατία στις δημόσιες δομές και τον πολιτισμό.
Το όνομα του Γρηγόρη Λαμπράκη, ο αγώνας του και τα οράματα του ρίζωσαν στις καρδιές των ανθρώπων στη χώρα μας αλλά και πέρα από αυτήν. Ενέπνευσε δημιουργούς που μας παρέδωσαν έργα με δύναμη διαχρονική. Ο Βασίλης Βασιλικός, ένας συγγραφέας παγκόσμιας φήμης, μας παραδίδει το μυθιστόρημά του «Ζ». Όπου Ζ, βλέπε: Γρηγόρης Λαμπράκης. Βασίλη, σε ευχαριστούμε. Το συνολικό έργο σου πατάει πάνω στον ρεαλισμό της ιστορίας. Γράφεις, μεταπλάθεις σε τέχνη πολιτικές καταστάσεις και ιστορικά γεγονότα. Είτε μεταφέροντας μας την φωνή των Ελλήνων γκασταρμπάιτερ στη Γερμανία την εποχή της χούντας, είτε αφηγούμενος την ζωή και τον ένδοξο θάνατο του Ζ, του Γρηγόρη Λαμπράκη. Ένας άλλος σπουδαίος έλληνας, ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς, κάνει το Ζ κινηματογραφική ταινία, παραδίδοντας μας ένα από τα σημαντικότερα φιλμ του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Ενέπνευσε ακόμα ο ήρωας μας ποιητές, συνθέτες, εικαστικούς. Να θυμηθούμε τον Νικηφόρο Βρετάκο και το «Επιτάφιο Επίγραμμα του Λαμπράκη»: « Σηκώνοντας στους ώμους του το έπαθλο του Μαραθωνίου ο ωραίος νεκρός κατεβαίνει στον Άδη, κει που οι αιώνιοι Έλληνες τον καρτερούν». Να θυμηθούμε και το «Επίγραμμα για τον Λαμπράκη» του Ρίτσου: « Έπεσε ο μέγας δρυς στο ματωμένο χώμα / πουλιά και φύλλα στάθηκαν στον ουρανό / βουβή η Ελλάδα τον κρατεί στα δυό της γόνα / πανίσχυρο, γιγάντιο ξίφος φωτεινό». Ο Κώστας Βάρναλης, δημοσιεύει στην εφημερίδα Αυγή, το ποίημα «Στον ήρωα Λαμπράκη»: «Σε φάγαν οι φασίστες σκύλοι Ελλάδα / με μάσκα ή χωρίς μάσκα, ξένοι, ντόπιοι / Εσύ ΄σουνα Λαμπράκ΄ η αιώνια Ελλάδα / φως, αρετή, παλικαριά και πρώτος!».
Η Ιστορία, κατέγραψε το όνομα του Γρηγόρη Λαμπράκη λοιπόν, στις πιο φωτεινές δέλτους της. Τον καταχώρησε σαν τον γιατρό με έντονη κοινωνική ευαισθησία, ως βουλευτή που σε δύσκολα χρόνια πάλεψε για την προάσπιση της δημοκρατίας στο κοινοβούλιο, σαν αγωνιστή της Ειρήνης που δεν αρκέσθηκε μόνο στην λευκή ιατρική ποδιά ή το κολάρο του βουλευτή. Κατέβηκε στο πεζοδρόμιο, περπάτησε χιλιόμετρα πολλά στους σκονισμένους δρόμους της πατρίδας. Για την Ειρήνη, την αλληλεγγύη και το δίκαιο των ταπεινών. Απειλούμενος, προπηλακιζόμενος και εντέλει δολοφονούμενος.
Για τον λαό μας όμως και για όλη την ανθρωπότητα θα είναι το φως, η αρετή, η παλικαριά, το φωτεινό γιγάντιο ξίφος όπως λέει και ο ποιητής. Θα είναι για πάντα ένας αιώνιος Έλληνας.
