Έρχεται παιδί στη Δραπετσώνα, με την καταστροφή της Σμύρνης το ΄22. Φτώχια. Πρέπει να δουλέψει. Βρίσκει δουλειά σ έναν μανάβη. Σκληρή δουλειά, κι αντί αμοιβής μια κολοκύθα! Τι να κάνει κανείς με μία κολοκύθα; Μα, μπορεί να αρχίσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα και να καταλήξει στον κόσμο του κινηματογράφου. Είναι ο Λευτέρης Σκλάβος, ή κυρ – Ορφέας, που βγάζει από την κολοκύθα τα σπόρια, τα ξεραίνει, τα αλατίζει τα κάνει πασατέμπο δηλαδή και τα πουλά έξω από το «Σινέ Αθήναιον» στον Πειραιά. Μέσα, ο μαγικός κόσμος της οθόνης. Ο κόσμος αγοράζει πασατέμπο και σύντομα ο μικρός Λευτέρης νοικιάζει το μπαρ του κινηματογράφου. Τώρα είναι πια μέσα στο σινεμά! Γνωρίζεται με τον μηχανικό και μαγεύεται απ την καμπίνα προβολής. Γίνεται φίλος και με τον πιανίστα, γιατί τότε οι ταινίες ήταν βουβές και το ζωντανό πιάνο, ήταν απαραίτητο στην προβολή! Μαθαίνει μάλιστα να κουτσοπαίζει, και ο θαρραλέος πιτσιρικάς, αντικαθιστά τον πιανίστα που στις βραδινές προβολές αποχωρούσε!
Γυρνά πίσω στη Σμύρνη, μιας και το καθολικό θρήσκευμα του πατέρα του, του το επέτρεπε. Εργάζεται σε φωτογραφείο, και γυρίζει μικρά φιλμάκια, με ανάμνηση τις πολλές ταινίες που παρακολούθησε στον κινηματογράφο του Πειραιά. Αρνούμενος να πάρει την τουρκική υπηκοότητα, επιστρέφει στην Ελλάδα οριστικά πια, το 1935.
Είναι η ώρα της μεγάλης δημιουργίας. Νοικιάζει ένα μεγάλο οικόπεδο στην άκρη της τότε Αθήνας, την αρχή της Βουλιαγμένης, στον Άη – Γιάννη, και δημιουργεί τον ιστορικό καλοκαιρινό κινηματογράφο «Ορφέα», 1800 θέσεων. Φέρνει τις καλύτερες ταινίες. Μάλιστα για να εξασφαλίσει την αποκλειστική πρώτη προβολή σε κάποιες, προαγόραζε αυτό το δικαίωμα, πριν καν η ταινία γυριστεί! Γινόταν έτσι συμπαραγωγός, και αυτή του η τακτική, την οποία μετά ακολούθησαν κι άλλοι αιθουσάρχες, διευκόλυνε την ανάπτυξη της παραγωγής στο ελληνικό σινεμά τα χρόνια εκείνα!
Το σημείο όπου λειτουργούσε ο «Ορφέας» που αυτή τη στιγμή είναι ένα πολυσύχναστο σημείο του ευρύτερου αθηναϊκού κέντρου, τότε ήταν η απόλυτη ερημιά. Οι θεατές ερχόντουσαν από του Μακρυγιάννη, το Παγκράτι, το Μπραχάμι (Άγιο Δημήτριο), τους Τράχωνες (Άλιμο). Πολλοί από αυτούς κατέφθαναν με τα γαϊδουράκια τους. Μια βραδιά, κάποιος απαιτούσε να μπει στο σινεμά με τον γάιδαρο. Αρνείτο πεισματικά να τον αφήσει απ έξω, γιατί φοβόταν πως θα του τον κλέψουν! Έτσι λοιπόν ο κυρ – Ορφέας δημιούργησε το πρώτο και μοναδικό κινηματογραφικό πάρκινγκ γαϊδάρων στον κόσμο!
Ο «Ορφέας» είχε μεγάλο κοινό. Τα Σαββατοκύριακα έκοβε τουλάχιστον 4000 εισιτήρια την κάθε ημέρα! Και παρ ότι θερινός κινηματογράφος, άρχιζε τις προβολές του ανήμερα το Πάσχα και έκλεινε μετά τα Χριστούγεννα! Και είχε κόσμο! Με κρύο, με βροχή με χιόνι! Ο ίδιος ο κυρ – Ορφέας, έλεγε: «Οι ηθοποιοί μου μια φορά δεν κρυώνουν, ούτε βρέχονται. Έτσι η παράσταση θα γίνει». Κάποτε στις 26 Δεκεμβρίου, ο καλοκαιρινός «Ορφέας» είχε κόψει 2500 εισιτήρια! Του έκαναν και μήνυση, γιατί έπαιζε «εκτός θερινής σαιζόν». Ο μυθικός αιθουσάρχης πήγε στο δικαστήριο χωρίς δικηγόρο. Στην αυστηρή επίπληξη του Προέδρου ότι δεν σκέφτεται τον κόσμο που κρυώνει και βρέχεται στον κινηματογράφο του, απάντησε αφοπλιστικά: «Μα και στα γήπεδα που πάνε κάθε Κυριακή για το ποδόσφαιρο, κρυώνουν και βρέχονται. Και κάθονται και στο τσιμέντο. Εγώ τουλάχιστον τους έχω σε καρέκλα. Κι αν βρέξει, χρησιμοποιούν για ομπρέλα καρέκλες από δίπλα τους!». O κατηγορούμενος αθωώθηκε πανηγυρικά!
Στον «Ορφέα» όμως ο Λευτέρης Σκλάβος, δε γεύτηκε μόνο χαρές. Έζησε και μεγάλες λύπες. Την ημέρα που τα γερμανικά στρατεύματα αποχωρούν από την Αθήνα, ένας μοτοσικλετιστής ως εμπροσθοφυλακή, ανεβαίνει τη Βουλιαγμένης. Κάτω από του Μακρυγιάννη, στη Καλλιρόης, εκεί που είναι το εκκλησάκι της Αγίας Φωτεινής, κάποιοι αντάρτες τον γαζώνουν με πολυβόλο και τον αφήνουν πληγωμένο στους θάμνους. Περνώντας η κύρια δύναμη των Γερμανών τον βρίσκει. Σε αντίποινα καίνε όλα τα σπίτια από τη Δάφνη έως του Μακρυγιάννη. Βγάζουν τον κόσμο από τα σπίτια του και τους εκτελούν επί τόπου. Μπροστά στον «Ορφέα» εκτελούν τον αδελφό του Λευτέρη μαζί με τον θυρωρό του κινηματογράφου. Στο θέαμά τους τρέχει η αδελφή του, και την εκτελούν κι αυτή.
Μεταπολεμικά ο ιστορικός κινηματογράφος συνέχισε την θριαμβευτική του πορεία. Ο Λευτέρης Σκλάβος, σε όλη του την διαδρομή, δημιούργησε και άλλους δεκαπέντε περίπου κινηματογράφους. Στον Πειραιά, τη Γλυφάδα, το Λαύριο, την Λάρισα, και αλλού. Δημιούργησε και ένα από τα πρώτα σινέ τέχνης, το «Σινέ Επτά» και μάλιστα εκτός κέντρου, την δεκαετία του ΄60. Ήδη από τον καλοκαιρινό «Ορφέα» πρόβαλε Αιζεστάϊν, και άλλους σημαντικούς δημιουργούς.
Σπουδαία ήταν και η προσφορά του στη διάσωση των μεγάλων ζωγραφισμένων στο χέρι κινηματογραφικών αφισών που λειτουργούσαν ως ταμπέλες. Ενώ οι άλλοι μόλις τελείωναν οι προβολές τις πέταγαν η τις έκαιγαν, αυτός δημιούργησε ένα ζηλευτό αρχείο. Σώζονται γιγαντοαφίσες των Βακιρτζή, Κουζούνη, Παναγιωτόπουλου, Ανδρεαδάκου κ.α.
Το 1987, το Υπουργείο Πολιτισμού επί Μελίνας Μερκούρη ανακηρύσσει τον «Ορφέα» ως διατηρητέο. Το 1994 απαλλοτριώνει το οικόπεδο ο Δήμος Αθηναίων επί Μ. Έβερτ, και το 1994 επί Δημάρχου Λ. Κουρή, θεμελιώνεται Πολιτιστικό Κέντρο και κινηματογράφος «Ορφέας», που δεν λειτούργησαν ποτέ. Ο «Ορφέας» μεταφέρθηκε ως θερινός στην παραλιακή Σαρωνίδα το 1996 από τον γιό του Λευτέρη Σκλάβου, τον σκηνοθέτη Πολ Σκλάβο και λειτουργεί ακόμα.
Ο κυρ – Ορφέας καμάρωνε μέχρι το τέλος της ζωής του για το δημιούργημά του, που ξεκίνησε από τον ταπεινό πασατέμπο. Από την καμπίνα προβολής του νέου στεκιού του πια, αναπολούσε την γεμάτη χαρές, λύπες, τρικυμίες και μπουνάτσες υπέροχη κινηματογραφική ζωή του.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ της Κύπρου, στο πολιτιστικό ένθετο ΠΑΡΑΘΥΡΟ, στις 6/4/2014)
