Του Πάνου Σκουρολιάκου*
Κάποιες μικρές χαραμάδες άνοιξαν στο μεγάλο τοπίο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στέλνουν αχνές έστω ελπίδες για μια άλλη Ευρώπη. Την «altra Europa» που ποθούν και οι σύντροφοί μας στην Ιταλία. Η δράση και ο αγώνας του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα στην Ευρώπη, με αιχμή το χρέος της χώρας, συνέτειναν ώστε να ανοίξουν αυτές οι χαραμάδες. Μια τέτοια, άλλη Ευρώπη οραματιζόμαστε και στην επικράτεια των Τεχνών, των Γραμμάτων, του Πολιτισμού.
Θεωρείται η Ελλάδα, ως σταυροδρόμι ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή. Ως το σημείο που διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμοί εισβάλουν ο ένας στον άλλον. Πιστεύω πως αυτό αφορά και την Ευρώπη ως σύνολο, στο μακρύ χρόνο της καταγεγραμμένης της ιστορίας. Όχι μόνον σήμερα όπου εκατοντάδες χιλιάδες προσφύγων από Ασία και Αφρική καταφεύγουν στον ευρωπαϊκό βορά κυρίως, προς αναζήτηση ειρηνικού τοπίου και ευκαιριών εργασίας. Το ίδιο συμβαίνει εδώ και δεκάδες αιώνες τώρα, εμπλουτίζοντας την γηραιά ήπειρο με τέχνες, επιστήμες, κουλτούρες . Και αυτό γίνεται είτε με τρόπο ειρηνικό, είτε με την συνδρομή όπλων και πολέμων. Δεν ονομάσθηκε άλλωστε τυχαία η Ευρωπαϊκή ήπειρος «ασιατική χερσόνησος» ή «μικρό ακρωτήρι της Ασίας». Είναι μοίρα της να δέχεται τη φυσική ροή ανθρώπων και πολιτισμών, ως μια ήπειρος, όπου συγχωνεύονται διαρκώς οι αντιθέσεις μεταξύ Ανατολής και Δύσης, που αφορούν θρησκείες, εθνικότητες, ιδεολογικές επιλογές, συνήθειες, δοξασίες και πολλούς άλλους τομείς της ανθρώπινης δράσης. Με όση δύναμη ήρθαν σε αντιπαράθεση όλες αυτές οι διαφορές, με άλλη τόση αποτύπωσαν στην κοινωνική ζωή της Ευρώπης και την αδήριτη ανάγκη της συνύπαρξης, της αλληλοκατανόησης και της συνδημιουργίας.
Σε μια τέτοια ήπειρο θα μπορούσε κατ’ εξοχήν να γεννηθεί και να ανθίσει η κοινωνική διάσταση του κράτους. Εδώ, και για λόγους ιστορικούς, μπορεί να αναπτυχθεί η αλληλέγγυα κοινωνία, η κοινωνία της κατανόησης και της συνεργασίας. Με την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δειλά έκανε την εμφάνισή της η κοινωνική διάστασή της, όπου ευεργετικά αποτελέσματα είχαμε και στον τομέα του Πολιτισμού. Δόθηκε έμφαση στην αποκέντρωση της καλλιτεχνικής δημιουργίας, στη φροντίδα για επαφή με τον πολιτισμικό αγαθό μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού των περιφερειών και βέβαια στην στήριξη από τα κράτη των παραγωγών του αγαθού αυτού και της διακίνησής του. Αυτά τα μετά την Θάτσερ νεοφιλελεύθερα, βάρβαρα χρόνια της Ευρωπαϊκής Ένωσης όμως, όλες οι κατακτήσεις του κοινωνικού κράτους κατέρρευσαν. Πρώτες από όλες, εκείνες που είχαν σχέση με τον Πολιτισμό. Είναι το πρώτο που μπορεί να κατηγορηθεί ως περιττή πολυτέλεια την οποία παράγουν και καταναλώνουν τεμπέληδες. Συρρικνώθηκαν θέατρα, ορχήστρες, μπαλέτα και παντός είδους πολιτιστικές μονάδες και δραστηριότητες. Ακόμα και στην Γαλλία του σοσιαλιστή (;) Ολάντ, εφαρμόσθηκε η πιο σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτιστική πολιτική.
Εμείς λοιπόν που διακονούμε την αχανή επικράτεια του Πολιτισμού, ελπίζουμε σε αλλαγή τοπίου. Θέλουμε, οι μικρές χαραμάδες ενεργοποίησης πολιτικών δυνάμεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση προς την χειραφέτησή τους από τον θανατηφόρο εναγκαλισμό με νεοφιλελεύθερες δυνάμεις της δεξιάς που κονιορτοποίησαν τις ευρωπαϊκές κοινωνικές κατακτήσεις και μαζί με αυτές και εκείνες του Πολιτισμού, να δράσουν πιο αποφασιστικά. Να αποδεσμευτούν πλήρως από αυτές και να επιχειρηθεί μια πλατιά προοδευτική, δημοκρατική συμμαχία στην Ευρώπη, που θα επαναφέρει σε βάθος χρόνου χαμένες κατακτήσεις.
Υποχρέωση τώρα, είναι να μεγαλώσουμε τις χαραμάδες και να συμβάλουμε μαζί και με άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις στην ολική επαναφορά και εγκαθίδρυση του κοινωνικού κράτους στην Ευρώπη. Και μαζί με αυτό, ένα νέο τοπίο Πολιτισμού, για όλους τους λαούς, για όλους τους ανθρώπους. Διακηρυγμένη μας αλήθεια άλλωστε, είναι πως ο Πολιτισμός είναι δημόσιο αγαθό. Ως τέτοιο, έχουμε υποχρέωση να το εξασφαλίσουμε για τον ελληνικό λαό, για όλη την ανθρωπότητα.
*Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Περιφέρειας Αττικής.
(Αυγή 3/10/2015)
