Όσο απομακρύνεται ο χρόνος από το μαύρο που επιβλήθηκε στις οθόνες της ΕΡΤ αλλά και στον θεσμό της Δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, και έχοντας πια εικόνα σαφή του τι εννοούν οι κυβερνώντες όταν μιλούν γι αυτήν, πιστεύω πως είναι ανάγκη να επανατοποθετήσουμε το ζήτημα ψύχραιμα στη βάση της κοινής λογικής.
Ακόμα κι αν το ερμηνεύουν όπως τους βολεύει, το Σύνταγμα της Ελλάδος, έχει φροντίσει για την διασφάλιση λειτουργίας της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης με όρους δημοκρατίας, διαφάνειας και πλουραλισμού.
Αλήθεια, ποιος είναι το αφεντικό σε έναν δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σταθμό; Προφανώς ο λαός. Με χρήματά του κινείται οικονομικά ο φορέας και σωστό είναι αυτά τα χρήματα να του επιστρέφονται με την μορφή των υπηρεσιών μιας έγκυρης και αξιόπιστης ραδιοτηλεόρασης.
Δεν ορίζουν το σύνταγμα και οι νόμοι ότι η Δημόσια ραδιοτηλεόραση είναι ιδιοκτησία της κυβέρνησης. Ή ότι στα δελτία ειδήσεων ενός σταθμού ελεγχόμενου από τον λαό, θα δίνεται έμφαση στις απόψεις της κυβερνητικής πλειοψηφίας και θα υποβαθμίζονται οι θέσεις της αντιπολίτευσης.
Δεν πρέπει να χρειάζονται ήρωες δημοσιογράφοι για να μεταφέρουν την αλήθεια στις ειδήσεις. Δεν θα πρέπει να απαιτείται δα και θάρρος ιδιαίτερο ώστε να μην σκύβει ο δημοσιογράφος κεφάλι στους ισχυρούς για να εξαπατά τους αδύναμους! Η αποκάλυψη της αλήθειας «από όπου κι αν προέρχεται» θα πρέπει να είναι κατάκτηση αυτονόητη στη λειτουργία ενός δημόσιου μέσου επικοινωνίας. Τα αγαθά της ελεύθερης έκφρασης του πλουραλισμού και της πολυφωνίας είναι αδιαπραγμάτευτα και διαρκώς θα πρέπει να επιβεβαιώνεται η παρουσία και ισχύς τους.
Η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν πρέπει να παρεμποδίζει διά των «εντεταλμένων» της την πολυφωνία, αλλά αντίθετα διά των θεσμικών παρεμβάσεών της, θα πρέπει να ρυθμίζει ζητήματα πολιτικού πλουραλισμού και διευρυμένης ανά τον κόσμο διεθνούς ενημέρωσης που δεν καλύπτονται από τα εμπορικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα.
Ο πολιτισμός σε ένα τόσο μαζικό και λαϊκό μέσο επικοινωνίας μπορεί να επιτελέσει σπουδαίο έργο στην καλλιέργεια του κοινού, μέσα από την ψυχαγωγία. Μια ψυχαγωγία όμως που τιμά και τις δύο έννοιες του όρου. Εντέχνως καλλιεργήθηκε από όσους δεν μπορούν ή δεν θέλουν να προσφέρουν ουσιαστικό πολιτιστικό προϊόν πως η ποιότητα είναι κάτι ανούσιο, βαρύ και χωρίς ενδιαφέρον. Προσφέρουν μάλιστα –παγκόσμια- προϊόντα φθηνού θεάματος και εκπομπές που απευθύνονται σε ευτελή ενδιαφέροντα που μπορεί να έχει ο καθένας, αλλά μέχρι τώρα ξέραμε ότι προσπαθεί να θεραπεύσει, ως κατώτερα της εποχής και του πολιτισμικού της επιπέδου. Είδαμε εκπομπές «κοινωνικής κριτικής», είδαμε τα περίφημα realities, ακόμα και κάποιες άλλες εκπομπές, όπου προσέφεραν ένα καθάρισμα στο πιο βρώμικο και ανθυγιεινό –αν μη τι άλλο- σπίτι! Ε λοιπόν μια Δημόσια Τηλεόραση δεν είχε, ούτε πρέπει ποτέ να έχει τέτοιο πρόγραμμα!
Στον πολιτιστικό τομέα, απαιτούνται επιλογές μακριά από τα συμφέροντα των εμπορικών σχεδιασμών εταιριών παραγωγής κινηματογραφικών, μουσικών, τηλεοπτικών προϊόντων. Τα χρήματα των πολιτών δεν θα πρέπει να τους επιστρέφονται με μορφή έμμεσης διαφήμισης μαζικών προϊόντων τέχνης που έχουν κατασκευασθεί με μόνο μέλημα τους το κέρδος. Το πρόγραμμα που εκπέμπεται θα πρέπει να προάγει, και να καλλιεργεί την ψυχή και το μυαλό. Με τον τρόπο της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου η μουσική, το θέατρο, οι εικαστικές δημιουργίες, ο χορός, και όλες οι άλλες μορφές τέχνης θα πρέπει να φτάνουν με τρόπο απλό στο κοινό. Η εμπνευσμένη και ειλικρινής τέχνη δεν χρειάζεται μεσάζοντες για να επικοινωνήσει. Δεν έχει ανάγκη από καθ ύλην αρμόδιους μεσολαβητές. Οι «αποψιούχοι» που στελεχώνουν τα μαζικά μέσα επικοινωνίας, μάλλον κακό κάνουν στην επαφή του κοινού με το έργο τέχνης. Και είναι αυτοί που εν τέλει θεωρητικοποιούν την «αδυναμία» του κοινού να αντιληφθεί την «υψηλή τέχνη» καταλήγοντας ότι η τηλεόραση και το ραδιόφωνο ως μαζικά μέσα επικοινωνίας θα πρέπει να μεταδίδουν ευτελές θέαμα και ακρόαμα. Είναι οι ίδιοι που θεωρούν ότι οι μετρήσεις της θεαματικότητας (από ποιους ακριβώς και για ποιόν σκοπό), είναι το μείζον. Μια πραγματικά Δημόσια ραδιοτηλεόραση, θα πρέπει να βρίσκεται ακριβώς απέναντι σε τέτοιου είδους απόψεις και πρακτικές.
Με πολλές ιδιαίτερες κατηγορίες κοινού πρέπει να επικοινωνεί ένας φορέας σαν αυτόν που συζητάμε, θεραπεύοντας τις δικές τους ιδιαίτερες ανάγκες. Άτομα με ειδικές ανάγκες, ιδιαίτερες επαγγελματικές και πολιτισμικές κατηγορίες, γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και κατηγορίες ενδιαφερόντων όπως ο αθλητισμός ή οι νέες τεχνολογίες θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στους σχεδιασμούς του προγράμματος.
Σπουδαίος και ο πυλώνας, της εκπαίδευσης. Απαραίτητες είναι εκπομπές που δρουν υποστηρικτικά στα προγράμματα σπουδών της Δημόσιας Εκπαίδευσης και που προσφέρουν γνώσεις αυτοτελώς σε όσους την έχουν ανάγκη. Γνώση που θα φθάνει και στο μικρότερο νησί και στο πιο ξεχασμένο ορεινό χωριό της πατρίδας μας.
Ανάγκη του ελληνικού λαού είναι η δημιουργία μιας τηλεόρασης και ενός ραδιοφώνου όπου εφ όσον αυτός πληρώνει , αυτός θα έχει και τον πρώτο λόγο στην διαμόρφωσή , τη λειτουργία και τον έλεγχό τους. Ο «πολιτικός κομισάριος» της κάθε κυβέρνησης που συμπεριφέρεται έως τώρα ως φεουδάρχης αποφασίζοντας και διατάσσοντας για το πρόγραμμα, τις ειδήσεις, τους συνεργάτες, τις παραγωγές την λειτουργία του μέσου ή την αναστολή της, θα πρέπει να σταλεί «στο χρονοντούλαπο της –τηλεοπτικής- ιστορίας».
Η ραδιοφωνία και τηλεόραση που απολαμβάνει της επιδότησης της κοινωνίας, θα πρέπει να είναι πραγματικά ΔΗΜΟΣΙΑ και όχι «ΔΗΜΟΣΙΑ»!
.ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΤ : Δημοσιεύθηκε στην ΑΥΓΗ της 15/2/14 με τίτλο: «ΔΗΜΟΣΙΑ» Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗ